>>> Trận mưa nặng hạt và chung kết World Cup thay đổi bóng đá Đức
>>> Thomas Mueller - quái kiệt bóng đá luôn bị coi thường

Trước thềm World Cup 1994 được tổ chức tại Mỹ, “vua bóng đá” Pele không ngần ngại phán Colombia là ứng cử viên số một cho chức vô địch thay vì ĐT Brazil, Argentina hay đương kim vô địch Đức.

Lời tiên đoán của Pele dựa trên phong độ thuyết phục của Colombia ở giai đoạn vòng loại khu vực Nam Mỹ, trong đó nổi bật là chiến thắng 5-0 trước đương kim vô địch Copa America Argentina ngay tại thủ đô Buenos Aires. Đội quân của Francisco Maturana thậm chí chỉ thua 1 trong 26 trận trước ngày hội bóng đá lớn nhất thế giới tại Mỹ.

Giống hầu hết tiên đoán sau này, phát biểu năm đó của Pele cho ra kết quả trật lất. Thậm chí, nó còn khởi đầu cho nỗi ác mộng có tên Andres Escobar.

Bối cảnh Colombia loạn lạc

Trong bối cảnh của đất nước Colombia, giữa thập niên 90 là quãng thời gian không mấy êm ấm với quốc gia này. Cuộc chiến giữa chính phủ với các băng đảng buôn ma túy được cầm đầu bởi ông trùm Pablo Escobar khiến xã hội Colombia luôn ở trong tình trạng căng thẳng.
 

Ông trùm Pablo Escobar (trái). Ảnh: Fourfourtwo.
 

Những người dân luôn phải sống trong cảnh bất an khi các vụ thanh trừng đẫm máu giữa các băng đảng có thể diễn ra bất kỳ lúc nào, mặc kệ sự xuất hiện của những cảnh sát. Pablo Escobar tới giờ vẫn nổi tiếng với truyền kỳ một tháng phải bỏ ra hơn 2.500 USD để mua chun buộc tiền.

Cầm đầu những băng đảng ma túy và tạo thế đối đầu với chính phủ, song Pablo Escobar đặc biệt ham mê bóng đá. Dĩ nhiên, luôn có những uẩn khúc sau tấm màn nhung. Bóng đá không chỉ đơn thuần có ý nghĩa đam mê với Escobar, đây còn là nơi để y thực hiện các hoạt động rửa tiền.

Cách làm của Escobar khơi mào cho trào lưu những ông trùm ma túy Colombia đầu tư vào bóng đá tại thời điểm đó. Năm 1989, Atletico Nacional, CLB mà Escobar trực tiếp đầu tư tiền của lên ngôi vô địch Copa Libertadores. Đó cũng là thời điểm mà những ngôi sao của Colombia này gây tiếng vang trên toàn thế giới như Carlos Valderrama, Faustino Asprilla, Rene Higuita hay chính Andres Escobar, nhân vật xấu số sau vòng chung kết World Cup 1994.

Sự xuất hiện của Escobar thay đổi bộ mặt bóng đá Colombia. Ảnh: Fourfourtwo.

Tháng 12/1993, Pablo Escobar bị bắn chết trong đợt truy kích kéo dài 15 tháng tiêu tốn cả triệu đô la của chính phủ Colombia. Những tưởng cái chết của ông trùm sẽ khiến tình hình tại quốc gia này được cải thiện, song đây lại chính là giọt nước tràn ly khiến mọi thứ càng trở nên khó kiểm soát.

Những băng đảng không còn phải cúi đầu trước Escobar liên tục gây loạn hòng chiếm lấy vị trí mà ông trùm ma túy bỏ lại. Bạo lực xảy ra liên miên, tính mạng của những người dân có thể bị đe dọa bất cứ lúc nào.

Điều ấy cùng với phong độ gần như hủy diệt trong thời gian trước World Cup 1994 khiến áp lực đè nặng lên vai các cầu thủ Colombia tại mùa hè nước Mỹ. Hầu hết thành viên của ĐT Colombia chẳng còn tập trung nổi vì tính mạng của những người thân ở quê nhà bị lâm nguy.

“Tất cả chúng tôi không ai nói đến chức vô địch hay đi đến trận chung kết. Thực ra Colombia vượt qua vòng bảng đã tốt lắm rồi. Nhưng ở quê nhà, các CĐV lại quá tin tưởng vào những điều kỳ diệu”, hậu vệ Oscar Ortes thừa nhận.

Pha bóng phải trả giá bằng cả tính mạng

Tại World Cup 1994, Colombia nằm ở bảng A với đội chủ nhà Mỹ, Romania và Thụy Sĩ. Xét về tương quan lực lượng, đội bóng Nam Mỹ hoàn toàn có thể giành trọn vẹn 9 điểm/3 lượt trận để đi tiếp với ngôi đầu. Song những áp lực từ quê nhà đánh gục “đội vô địch thế giới”.
 

ĐT Colombia tại World Cup 1994. Ảnh: FIFA.com.
 

Colombia thua Romania 1-3 trong trận ra quân. Sau trận đấu, những lời đe dọa từ quê nhà bay tới tấp về phòng thay đồ ĐT Colombia. Những ông trùm cá độ nghiến răng kèn kẹt vì thất bại. Một trong số này còn hăm dọa HLV trưởng Francisco Maturana rằng nếu không cho tiền vệ Gabriel Gomez ra sân trong trận gặp Mỹ, thì “cả đội sẽ bị giết”.

Bi kịch của Andres Escobar diễn ra ở chính trận gặp Mỹ. Phút thứ 35 của trận đấu, Escobar trong nỗ lực ngăn chặn đường căng ngang của John Harkes bên phía Mỹ đã vô tình phản lưới nhà. Thua trận 1-2, Colombia chính thức bị loại khỏi World Cup 1994 từ vòng đấu bảng.

Kết quả này khiến những ông trùm cá độ tại Colombia gần như phát điên. Andres Escobar, tội đồ phản lưới nhà trở thành “vật tế thần” trong cơn lên đồng của những thế lực ngoài vòng pháp luật. 3h ngày 2/7/1994, 10 ngày sau thảm họa trước Mỹ, Escobar bị bắn chết bên ngoài hộp đêm El Indio ở ngoại ô Medellin, Colombia.
 

Thủ phạm đã nã 12 viên đạn vào người Escobar đồng thời hét “Goooool” (nhại lại tiếng của các bình luận viên Nam Mỹ mỗi khi có bàn thắng) mỗi lần viên đạn đi trúng người hậu vệ xấu số.

Khung cảnh kinh hoàng này được vị hôn phu của Escobar, Pamela Carscado kể lại sau này trong nước mắt: "Tôi như chết lặng. Tôi đang sống với tình yêu của đời mình, chuẩn bị kết hôn, có con gái. Rồi tôi thức dậy, và tất cả mọi thứ đều biến mất. Với tôi, cuộc sống chính thức dừng lại từ ngày ấy”.

Sau khi giết Escobar, thủ phạm tẩu thoát trên xe hơi. Những nhân chứng còn lại của vụ việc kể lại rằng chiếc xe đó thuộc quyền sở hữu của anh em Juan và Pedro Gallon. Những tay sai cũ của ông trùm Pablo Escobar. Anh em Gallon được cho là thua độ cả trăm nghìn đô la Mỹ vì cú đá phản lưới nhà của Andres Escobar.

Bằng cách nào đó, hai anh em Gallon không bị truy cứu trước pháp luật. Người bị bắt và kết tội duy nhất là Humberto Castro Munoz. Tên này bị xử 43 năm từ trước khi được thả vào năm 2005, tức chỉ 11 năm sau khi tuyên án vì “cải tạo tốt”. Người ta đồn rằng anh em Gallon đã chi 3 triệu USD để bịt miệng quan tòa.
 

Đám tang của Andres Escobar. Ảnh: FIFA.
 

Cái chết của Escobar gây rúng động trên toàn thế giới. Đám tang của anh tại Medellin có 120.000 người tới chia buồn. Quan tài của anh được phủ quốc kỳ Colombia. HLV trưởng đội tuyển Colombia, ông Francisco Mutarana lên tiếng vì cái chết của cậu học trò: “Escobar không bị giết vì bóng đá. Cậu ấy bị giết bởi chính những vấn đề trong xã hội chúng ta”.

Nhiều người thì tin rằng nếu ông trùm Pablo Escobar không bị giết, Andres Escobar sẽ vẫn còn sống cho tới ngày nay. Nhưng viễn cảnh ấy sẽ mãi mãi nằm sau chữ nếu, và cái chết của Escobar vĩnh viễn trở thành một trong những ký ức đáng quên nhất trong lịch sử các vòng chung kết World Cup.

Cái chết của Andres Escobar thúc đẩy chính phủ Colombia mạnh tay hơn trong việc càn quét những băng đảng tội phạm. Anh em tội phạm nhà Rodriguez bị kết án 30 năm tù tại Mỹ. Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Colombia Juan Bellini bị kết án 6 năm tù vì tội rửa tiền.

Hơn 20 năm sau cái chết của Escobar, hình ảnh của anh vẫn xuất hiện trên sân vận động trong các trận đấu của ĐT Colombia. Câu nói nổi tiếng “Cuộc sống không dừng lại tại đây” của Escobar thậm chí còn được cổ động viên Atletico Nacional phổ thành lời bài hát.