>>> Juventus sắp đón Marchisio trở lại

Nhìn vào những thương vụ bom tấn trên TTCN vừa qua được người Trung Quốc kích nổ, có thể nhận ra sự chuyển giao quyền lực bóng đá từ Tây sang Đông, từ những CLB tên tuổi cho đến “những gã nhà giàu chơi trội”. Đồng Nhân dân tệ lý giải vì sao Ramies, cầu thủ từng vô địch giải Ngoại hạng Anh, Champions League, FA Cup sẵn sàng gia nhập Jiangsu Suning - một CLB trong hệ thống giải Chinese Super League. Đồng Nhân dân tệ cũng lý giải vì sao một Alex Teixeira được Liverpool theo đuổi hàng tháng trời lại trở thành bản hợp đồng đắt giá nhất Trung Quốc... 

Cuộc đổ bộ của các CLB tại Chinese Super League lớn mạnh tới mức khiến thậm chí các ông lớn ở Anh phải cảm thấy “run rẩy”. Nhưng dưới góc nhìn của nhiều người, nút thắt xuyên suốt giúp bóng đá Trung Quốc lớn mạnh xuất phát từ chính kế hoạch do chính phủ xây dựng. Trong bất kỳ lĩnh vực nào, quốc gia 1 tỷ dân luôn muốn phô trương sức mạnh tuyệt đối. Theo đó, việc sở hữu giải đấu tầm cỡ sẽ trở thành minh chứng cụ thể cho bề nổi về sự phát triển vượt bậc của bóng đá Trung Quốc. Đó như một lời khẳng định cho tầm vóc của họ.

Thế nhưng liệu bóng đá Trung Quốc mà cụ thể là Chinese Super League có thực sự hấp dẫn như vẻ bề ngoài hào nhoáng mà họ tạo được? 

Như đã nhắc ở trên, Trung Quốc phát triển bóng đá như một mô hình kinh tế bền vững. Mục tiêu của họ cho đến năm 2025 là tạo ra giá trị thu nhập từ nghành công nghiệp này lên đến 500 tỷ USD/năm. Việc tạo ra các bản hợp đồng bom tấn, vung tiền không tiếc tay tạo ra được sự chú ý của giới truyền thông. Không những thế, người Trung Quốc còn có tham vọng phủ sóng Chinese Super League toàn cầu giống như Ngoại hạng Anh được đón nhận vào cuối tuần như hiện nay. 

Hồi tháng 3 vừa qua, bên cạnh kế hoạch phát triển kinh tế, quốc phòng, xã hội, chính phủ Trung Quốc cũng đã lên kế hoạch cải thiện hình ảnh bóng đá nước nhà, đưa ĐTQG trở lại giải đấu lớn nhất hành tinh lần thứ 2 sau năm 2002. Tập Cận Bình - chủ tịch nước CHND Trung Hoa là người hâm mộ bóng đá, không khó hiểu khi một phần kế phát triển chung, Trung Quốc tập trung vào làm bóng đá. 

Trung Quốc hy vọng sẽ nâng tầm bóng đá nước nhà từ việc thành lập Chinese Super League

Giống như Olympic 2008, “những con rồng Trung Hoa” còn có tham vọng đưa World Cup về nước nhà vào năm 2026. Điều này giải thích tại sao một mặt các CLB ở Chinese Super League vung tiền chèo kéo nhiều cầu thủ hàng đầu thế giới đến Trung Quốc, một mặt các tập đoàn, các doanh nhân âm thầm thâu tóm những đội bóng ở châu Âu như CMC/Citic Capital sở hữu 13% cổ phần tại City Football Group (công ty mẹ của Man City); Rastar Group có 56% cổ phần ở Espanyol, Tây Ban Nha; Dalian Wanda Group - 20% cổ phần ở Atletico Madrid, Tây Ban Nha; CEFC China Energy Company thâu tóm 60% cổ phần ở Slavia Prague, Czech; Ledus sở hữu Sochaux, Pháp và United Vansen International Sports Company - cổ đông lớn ở ADO Den Haag, Hà Lan.

Nhìn bề ngoài, người Trung Quốc có vẻ muốn phát triển bóng đá cấp CLB và đội tuyển, xây dựng thế hệ người hâm mộ mới hay chỉ đơn giản là các nhà đầu tư và các công ty muốn sử dụng bóng đá để quảng bá hình ảnh tại châu Âu. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, Trung Quốc trong tương lai có thể tổ chức World Cup và mục tiêu cao nhất là giành chức vô địch. Vì thế, họ cũng cần phải học hỏi thêm về bóng đá và điều này là rất quan trọng. Đây là lý do giải thích tại sao họ thâu tóm các CLB ở châu Âu bởi họ muốn có thêm những kinh nghiệm trong bóng đá, về quản lý, điều hành, kinh doanh, tổ chức…

Thực tế, bóng đá Trung Quốc mà cụ thể là Chinese Super League lại đang là nỗi thất vọng ngay với những người yêu mến, ủng hộ giải đấu. Tồn tại rất nhiều “hạt sạn” mà phải cố gắng lắm, người Trung Quốc mới có thể làm bóng đá chuyên nghiệp và tầm cỡ. Didier Drogba - huyền thoại của Chelsea từng đầu quân cho Shanghai Shenhua đã phải ra đi không lâu sau khi chuyển đến CLB mới vì đội bóng này không đủ tiền trả lương. Còn với Keita, cầu thủ này rời đất nước Trung Quốc vội vã vì đội nhà chơi quá kém. Tương tự, Alberto Gilardino và Alessandro Diamanti cũng không thể gắn bó lâu dài sự nghiệp của họ tại Trung Quốc. 

Việc chính phủ nhúng tay hậu thuẫn cho các doanh nghiệp càng khiến người ta hoài nghi về một sự lũng đoạn và lạm phát xuất hiện tồn tại ở nền kinh tế Trung Quốc. Khi một công ty tư được chính phủ tiếp tay, đây giống như động thái “rửa tiền”. Có thời điểm, báo chí châu Âu đặt ra câu hỏi tại sao trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc đang xuống dốc, nhiều doanh nghiệp đầu tư vào canh bạc đầy rủi ro là bóng đá? Cho đến nay, vẫn chưa tìm được lời giải đáp thỏa đáng nhất.

Hầu hết các cầu thủ đến Trung Quốc chỉ để quảng bá hình ảnh cho CLB

Trong một bài viết về Chinese Super League, phóng viên tờ The Sun chỉ ra 5 điểm khiến các cầu thủ không nên chọn đây làm bến đỗ. Thứ nhất, người Trung Quốc đố kỵ với mức thu nhập cao mà các cầu thủ nước ngoài được hưởng ở đây. Họ cho rằng họ không được đối xử một cách bình đẳng. Thứ hai, các ngôi sao nước ngoài ở Trung Quốc tương đối nhàn rỗi, phần lớn thời gian của họ tại đây không giành cho tập luyện mà để vui chơi giải trí. Điều này khiến tài năng của họ dần dần bị lụi tàn. Thứ ba các cầu thủ thường xuyên đối mặt với nguy hiểm rình rập do khối tài sản họ sở hữu. Thứ tư, chất lượng giải đấu của Chinese Super League nhiều nhất cũng chỉ ngang với League One - giải hạng hai Anh. Và cuối cùng thì đây không phải môi trường chuyên nghiệp để phát triển bóng đá. 

Tại Thượng Hải, thành phố với 24 triệu dân, nơi có đại bản doanh của CLB SIPG. SVĐ của họ thường xuyên chỉ có khoảng 25.000 NHM đến theo dõi đội nhà thi đấu. Trong khi đó thiết kế thực tế của SVĐ này lên tới 56.842 chỗ ngồi, nghĩa là số vé không bán được của họ mỗi trận đấu rơi vào khoảng 55%. So với số tiền bỏ ra để đưa về ngôi sao người Brazil - Hulk (giá 45,7 triệu bảng) thì mức thu nhập từ tiền bán vé rõ ràng không đủ để họ thu hồi lại vốn. Còn chưa kể đến chuyện bán áo đấu, bản quyền truyền hình của giải cũng không phải ở mức cao “ngất ngưởng” như các giải đấu hàng đầu châu Âu. Như phân tích ở trên, điều xảy ra sớm muộn với tương lại của Hulk sẽ giống như Drogba cách đây không lâu. 

Một CĐV của SIPG bày tỏ nỗi thất vọng khi được gặp thần tượng của mình ngoài sân tập: “anh ấy rất béo (Hulk), mệt mỏi và chỉ đi dạo quanh sân, không phải làm gì nhiều. Tôi tự hỏi một cầu thủ như thế sẽ thi đấu thế nào trong trận đấu”. Tuy nhiên ngược lại, đẳng cấp của các cầu thủ Trung Quốc và các ngôi sao thế giới khác xa nhau, không chăm chỉ luyện tập nhưng Hulk cũng dễ dàng ghi bàn mỗi khi ra sân bất chấp mọi lời chê bai từ các CĐV Trung Quốc. 

Theo các HLV và cầu thủ nước ngoài thì người Trung Quốc làm bóng đá rất thiếu chuyên nghiệp

Ngược lại, các cầu thủ nước ngoài và cả HLV nước ngoài khi làm việc tại đây thì không hài lòng với phong cách làm việc của đội bóng nơi họ phục vụ. “Người trung quốc nói chung làm việc rát thiếu chuyên nghiệp, mọi việc đều dựa nhiều vào cảm xúc của họ. Môi trường này không thích hợp để phát triển bóng đá đỉnh cao. Các cầu thủ Trung Quốc cũng vậy, họ muốn được trở nên nổi tiếng và được trả lương như những ngôi sao lớn, nhưng không muốn làm việc.” - một cầu thủ nước ngoài chia sẻ. 

Việc thành lập và đưa về những ngôi sao lớn của bóng đá thế giới có thể là cách làm mà người Trung Quốc học hỏi được từ Nhật Bản hay giải nhà nghề Mỹ (MLS). Thế nhưng cần phải nhớ, ngay cả Nhật Bản kể từ năm 1993 (năm thành lập giải bóng đá chuyên nghiệp JPL), họ cũng chưa từng một lần thành công tại World Cup, nước Mỹ với nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng chưa một lần chạm tay vào cúp vô địch thế giới. Hulk hay Alex Teixeira, Ramires là những cầu thủ nổi tiếng, song họ chưa một lần được thi đấu cho ĐTQG kể từ khi đặt chân đến Trung Quốc. Tất nhiên cũng có một phần lý do tuổi tác, song gần như tất cả mọi người đều hiểu rằng: Trung Quốc không phải là mảnh đất tôi luyện nhân tài.