>>> Tiết lộ: Bồ Đào Nha vô địch nhờ có… Mourinho mách nước

Video: Bồ Đào Nha 1-0 Pháp

Thứ Hai, ngày 5/7/2004, Hy Lạp hạ gục Bồ Đào Nha tại trận chung kết EURO bằng lối đá phòng ngự phản công. 12 năm sau, chính Bồ Đào Nha dùng cách họ bị đánh bại để lên ngôi vô địch trước chủ nhà Pháp. 

Hy Lạp năm 2004, người ta tôn Otto Rehhagen - HLV trưởng ĐT quốc gia lên hàng thánh khi đưa một đội bóng không tên tuổi, không ngôi sao lên đỉnh EURO. Suốt một thời gian dài sau đó, người Hy Lạp đi đến đâu cũng quen câu cửa miệng “thánh Otto”. 

Thế nhưng người ta chỉ nhắc đến “thánh Otto” mà quên đi Hy Lạp đã tụt dốc kinh khủng đến thế nào sau đó. Năm 2006, Hy Lạp không thể tiếp tục dùng lối đá phòng ngự tổng lực để vượt qua vòng loại World Cup. Nhiều năm sau đó, Hy Lạp cũng chưa bao giờ đặt chân đến vòng chung kết của một kỳ EURO nào nữa. Thậm chí EURO 2016, họ còn không có tên trong số 24 đội bóng tham dự. 

Vì sao ư? Đơn giản bóng đá châu Âu không giống bóng đá ở bất kỳ lục địa nào trên thế giới. Nếu châu Mỹ Latinh lấy kỹ thuật - hào hoa làm sức hút, bóng đá châu Phi lấy sức mạnh làm điểm tựa thì tại lục địa già, chiến thuật được đặt lên hàng đầu. 

Bồ Đào Nha đăng quang ngôi vô địch EURO 2016

Bóng đá hiện đại luôn thay đổi, bằng chứng là các giải bóng đá chuyên nghiệp như Premier League, La Liga, Bundesliga hay Ligue 1 đều vận hành tương tự. Đội bóng mùa giải trước đăng quang nhưng ngay sau đó lại bị bắt bài, Hy Lạp không phải là một trường hợp ngoại lệ. 

Nước Pháp năm 2016, Bồ Đào Nha của Ronaldo đăng quang ngôi vô địch EURO sau 120 phút thi đấu căng thẳng kịch tính trước chủ nhà Pháp bằng lối đá tương tự Hy Lạp. Đêm qua, người ta đã thấy được tài thao lược tuyệt vời của Fernando Santos - thuyền trưởng Bồ Đào Nha - như thế nào. Ông thay Ronaldo tập tễnh bằng một Quaresma chậm chạp, thay niềm hy vọng trẻ Sanchez bằng một Eder già nua, kết quả thế nào thì ai cũng rõ - Eder trở thành người hùng còn Quaresma gây không ít khó khăn cho hàng thủ tuyển Pháp. 

Nhưng dù sao, cũng không thể phủ nhận ở Bồ Đào Nha một hình bóng của Hy Lạp năm nào. Dễ hiểu thôi bởi Fernando Santos từng là “HLV thế kỷ” của bóng đá Hy Lạp. Đất nước của những câu chuyện thần thoại cũng từng một lần bước chân vào tứ kế tại EURO 2012 dưới tài thao lược của Santos. Song điều người ta còn hồ nghi không phải việc Bồ Đào Nha đứng trên đỉnh vinh quang bằng cách nào mà họ sẽ duy trì vị thế ấy ra sao vào những năm sau đó. 

Bài học từ Hy Lạp chưa bao giờ là cũ. Không phải ngẫu nhiên mà giờ đây, trong thế giới bóng đá hiện đại, vai trò của HLV lại quan trọng đến vậy. Bởi trái bóng hình tròn và cũng bởi những thứ xung quanh nó chuyển động liên tục nên chiến thuật cũng cần thiết phải đổi mới. Bồ Đào Nha có bước vào vết xe đổ của các nhà vô địch EURO 2004 hay không, khó có thể trả lời chắc chắn. 

HLV Bồ Đào Nha: Fernando Santos

Giả sử như Bồ Đào Nha là Hy Lạp của EURO 2016! Có thể lắm chứ bởi ở Bồ Đào Nha hiện tại, Ronaldo đã có dấu hiệu của tuổi tác, Nani trên đất Pháp có lẽ là những phẩm chất tốt nhất mà cầu thủ này có thể. Pepe là điểm tựa vững chắc nơi hàng phòng ngự nhưng thời gian cũng chẳng bỏ qua anh, một cầu thủ đã 33 tuổi. Cứ nhìn Ricardo Carvalho (38 tuổi) tồi tệ ra sao ở giải này, người Iberia có thể hình dung ra Pepe 4 năm nữa. Nghĩa là Bồ Đào Nha đang mất dần nhân tố cần thiết để duy trì vị thế của nhà ĐKVĐ. World Cup 2018, EURO 2020, Bồ Đào Nha chỉ còn Renato Sanches để mà kỳ vọng, quá ít ỏi phải không?

Như đã nói ở trên, bóng đá hiện đại mà cụ thể là châu Âu liên tục thay đổi. Những trận đấu có sự góp mặt của Bồ Đào Nha có thể ít bàn thắng, nhưng khi chiến thuật bị bắt bài thì chiến thắng là điều xa xỉ. Bồ Đào Nha trở thành đội bóng đầu tiên vô địch EURO với chỉ 1 chiến thắng duy nhất trong 90 phút thi đấu chính thức, không đẹp song hiệu quả là vô cùng cao. Dẫu vậy, NHM sẽ khó chấp nhận một Bồ Đào Nha xấu xí và thực dụng đến vậy. 

Ngay cả khi Fernando Santos khẳng khái giữ lại “nét Hy Lạp” trong lối đá của Bồ Đào Nha thì hãy coi chừng! Mourinho chỉ có được chu kỳ 3 năm với cùng 1 lối đá ở cùng một đội bóng, Hy Lạp chỉ có được 1 lần bước vào tứ kết EURO sau khi đăng quang, Atletico Madrid của Simeone chỉ một lần vô địch La Liga còn sau đó họ chỉ về nhì và ba. 

Fernando Santos là HLV tài ba, hẳn ông sẽ biết phải làm gì tiếp theo để giúp Bồ Đào Nha giữ được vị thế của mình sau kỳ EURO thành công. Cùng chờ xem Bồ Đào Nha sẽ tiếp tục là “Brazil của châu Âu” hay trở thành Hy Lạp của lục địa già.